کمبود این ویتامین می تواند باعث آلزایمر شود!

ویتامین B۱۲، که با نام «کوبالامین» نیز شناخته می‌ شود، یکی از حیاتی‌ ترین ویتامین‌ های گروه B است که نقش کلیدی در عملکرد سیستم عصبی مرکزی ایفا می‌ کند. این ویتامین محلول در آب، برای ساخت DNA، تولید گلبول‌ های قرمز، و حفظ سلامت سلول‌ های عصبی ضروری است. کمبود آن می‌ تواند منجر به اختلالات شناختی، خستگی مزمن و حتی آسیب‌ های عصبی برگشت‌ ناپذیر شود.

نقش بیولوژیکی ویتامین B۱۲ در مغز

ویتامین B۱۲ در سنتز میلین (پوشش محافظ سلول‌های عصبی) نقش دارد. بدون میلین کافی، انتقال پیام‌ های عصبی کند یا مختل می‌ شود. همچنین B۱۲ در متابولیسم هموسیستئین مؤثر است؛ سطح بالای هموسیستئین با افزایش خطر زوال شناختی و آلزایمر مرتبط است. این ویتامین همچنین در تولید انتقال‌ دهنده‌ های عصبی مانند سروتونین و دوپامین نقش دارد که بر خلق‌ و خو، تمرکز و حافظه تأثیر می‌ گذارند.

تأثیر بر حافظه، تمرکز و سلامت شناختی

مطالعات متعدد نشان داده‌اند که کمبود B۱۲ می‌ تواند با علائمی مانند فراموشی، گیجی، افسردگی و حتی توهم همراه باشد. در افراد مسن، کمبود مزمن B۱۲ یکی از عوامل مهم در بروز زوال عقل و کاهش عملکرد شناختی است. در یک مطالعه مشخص شد که مکمل‌سازی با B۱۲ در افراد با کمبود خفیف، منجر به بهبود حافظه و کاهش خستگی ذهنی می‌ شود.

منابع غذایی و جذب

ویتامین B۱۲ به‌طور طبیعی فقط در منابع حیوانی یافت می‌ شود، از جمله:

• گوشت قرمز و مرغ
• ماهی و صدف
• تخم‌مرغ
• لبنیات (شیر، پنیر، ماست)

افراد گیاه‌ خوار یا وگان در معرض خطر کمبود B۱۲ هستند، زیرا رژیم غذایی آن‌ ها فاقد منابع طبیعی این ویتامین است. در چنین مواردی، مصرف مکمل‌ های B۱۲ یا غذاهای غنی‌ شده (مثل شیر سویا یا غلات صبحانه) توصیه می‌ شود.

جذب B۱۲ نیازمند عملکرد صحیح معده و روده است. عواملی مانند افزایش سن، جراحی‌ های گوارشی، بیماری‌ های خود ایمنی (مانند کم‌خونی پرنیشیوز)، یا مصرف طولانی‌ مدت داروهای ضد اسید می‌ توانند جذب B۱۲ را مختل کنند. علائم کمبود شامل خستگی، بی‌حسی دست و پا، اختلال حافظه و افسردگی است.

منابع: https://www.mayoclinic.org/drugs-supplements-vitamin-b12/art-20363663

https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminB12-HealthProfessional