چند باور غلط درباره کاهش وزن که باید بدانید
برخلاف این باور رایج که افزایش سرعت سوخت و ساز، کلید کاهش وزن است بیشتر مردم برداشت نادرستی از این فرایند زیستی دارند.
بسیاری از مردم درک نادرستی از مفهوم سوخت و ساز دارند و اغلب فکر می کنند سوخت و ساز یعنی اینکه چقدر غذا بخوریم که چاق نشویم یا اضافه وزن پیدا نکنیم. سوخت و ساز در واقع فرایند زیست شیمیایی خارق العاده ای است که غذا و اکسیژن دریافت شده را به انرژی و مواد سازنده بدن تبدیل می کند.
سه باور نادرست درباره کاهش وزن
باور نادرست اول: سوخت و ساز افراد چاق، کُند است
یکی از باورهای رایج این است که چاقی نتیجه سوخت و ساز کُند است این تصور نادرست است. افرادی که جثه بزرگی دارند از جمله افراد داری اضافه وزن، معمولا سوخت و ساز سریع تری دارند چرا که بدنشان برای حفظ توده بدنی بیشتر، انرژی بیشتری می سوزاند.
ریشه این سوءت فاهم به پژوهش های ابتدایی درباره سوخت و ساز بازمی گردد. محققان در آن پژوهش ها به خود اظهاری های غذایی شرکت کنندگان تکیه کردند، در حالی که افراد چاق، به طور متوسط کالری مصرفیشان را کمتر از میزان واقعی اعلام می کردند. همین مسئله باعث شد این تصور ایجاد شود که این افراد به رغم کالری دریافتی کمتر وزن بیشتری دارند و این به دلیل پایین بودن سوخت و ساز بدنشان است.
اما فناوری‌های مدرن امروزی امکان سنجش دقیق سوخت و ساز را فراهم کرده اند. با اتکا به این روش ها، مشخص شده که به طور میانگین نرخ سوخت و ساز در افراد چاق از افراد لاغر بیشتر است. با این همه این باور همچنان پابرجاست که برای درمان چاقی باید سوخت و ساز را افزایش داد.
باور نادرست دوم: با بالا رفتن سن، سوخت و ساز کُند می شود
برخلاف باور رایج، روند پیری به تنهایی تاثیر چشمگیری بر کُند شدن سوخت و ساز ندارد. تا دهه هفتم یا هشتم زندگی، نرخ سوخت و ساز در بیشتر افراد نسبتا ثابت است و تغییر عمده ای در آن ایجاد نمی شود.
البته برخی تغییرات بدنی مرتبط با افزایش سن می توانند به کاهش مصرف انرژی منجر شوند. برای مثال کاهش توده عضلانی و افزایش توده چربی با بالا رفتن سن رایج است و از آنجا که عضله در مقایسه با چربی، انرژی بیشتری می سوزاند، این تغییرات ممکن است موجب کاهش سوخت و ساز شوند.
اما نکته مهم این است که این تغییرات نه قطعی اند و نه غیر قابل پیشگیری. شیوه زندگی، نقشی تعیین کننده در این مورد دارد. با تمرین های قدرتی منظم دو بار در هفته و مصرف کافی پروتئین، می توان از کاهش توده عضلانی جلوگیری کرد و نرخ سوخت و ساز را در وضعیت پایداری حفظ کرد. بنابراین آنچه با سن تغییر می کند الزاما سوخت و ساز نیست بلکه کیفیت مراقبت ما از بدنمان است.
باور نادرست سوم: لازمه کاهش وزن، سوخت و ساز بالاست
بسیاری تصور می کنند برای کاهش وزن موثر باید سوخت و ساز را بالا نگه داشت و از کند شدن آن جلوگیری کرد. این برداشت نه تنها نادرست است که واقعیت درست عکس آن است. افرادی که بیشترین موفقیت را در کاهش وزن و حفظ آن دارند، معمولا کسانی هستند که سوخت و سازشان بیش از دیگران کاهش یافته است.
میزان کند شدن سوخت و ساز بر کاهش وزن و ثبات آن در بلند مدت تاثیری ندارد. به بیان دیگر کاهش سوخت و ساز، بخش طبیعی فرایند لاغر شدن است و به جای مقابله با آن باید آن را بخشی از سازوکار تطبیقی بدن دانست.
سوخت و ساز فراتر از ابزاری برای کاهش وزن دیده است. سوخت و ساز فرایندی حیاتی و پیوسته است که با تبدیل غذا و اکسیژن به انرژی، سوخت لازم برای تمامی سلول های بدن انسان و دیگر موجودات را فراهم می کند، پدیده ای بنیادی و شگفت انگیز که جوهر حیات را شکل می دهد.
